Piero Martinetti (1872 – 1943) schreef “een meesterwerk van de Spinozistische literatuur”

Hij was professor in de filosofie, in het bijzonder de theoretische en morele filosofie. Hij onderscheidde zich omdat hij een van de weinige universiteitsprofessoren was, en de enige Italiaanse universiteitsfilosoof, die weigerden de eed van trouw aan het fascisme af te leggen.

Na zijn studie in Turijn en Leipzig en een hoogleraarschap in filosofie op middelbare scholen, werd hij professor in de theoretische en morele filosofie aan de Literatuurwetenschappelijke Academie van Milaan. Hij publiceerde een Inleiding tot de metafysica (1904), Spiritueel brevier (1922), Vrijheid (1928).

Nadat hij de eed van loyaliteit aan het fascisme had geweigerd, werd hij in 1931 met emeritaat gezonden. Hij trok zich terug in de villa van Spineto, een gehucht Castellamonte, in de buurt van zijn geboorteplaats. Van 1932 tot aan zijn dood wijdde hij zich uitsluitend aan persoonlijke filosofische studies en aan de redactie van de Rivista di Filosofia. Hij vertaalde zijn favoriete klassiekers (Kant, Schopenhauer), bestudeerde Spinoza diepgaand. Verder schreef hij Jezus Christus en het christendom (1934); Rede en geloof (1934), Het evangelie (1936); en monografieën over Hegel en Kant (1943)

Can we avoid the dark night of Spinozism, a night in which all facts appear to be necessary?

Met deze intrigerende kop attendeer ik in dit blog op het feit dat online ’t PDF te vinden is van

A Companion to Philosophy of Religion. Second Edition. Edited by Charles Taliaferro, Paul Draper, and Philip L. Quinn. John Wiley & Sons, Ltd., 2010 – [PDF]

Enige malen komt ook Spinoza en Spinozisme in dat werk voorbij. Zo treffen we in hoofdstuk 43 van WILLIAM L. ROWE "Cosmological Arguments", deze zin aan waaruit ik de kop destilleerde:

One objection to PSR is that it cannot avoid the dark night of Spinozism, a night in which all facts appear to be necessary.

Eerste druk van de Ethica-vertaling van Van Suchtelen als e-book beschikbaar

 

Books Pub heeft in juni 2017 de Ethica van Benedictus de Spinoza in een Nederlandse vertaling op de markt gebracht - met deze cover. Wanneer je bij Bol.com op ‘inkijkexemplaar’ klikt, krijg je te zien dat het gaat om de vertaling die Jhr. Dr. Nico van Suchtelen in 1915 bij de Wereldbibliotheek uitbracht. Die is nu dus als e-book à €2,99 verkrijgbaar. Het lijkt daar op die Bol.com-pagina alsof het ook voor €34,99 als paperback wordt verkocht, maar dat is een vergissing, want als je dat laatste bedrag aanklikt, blijkt de Ethica-vertaling van Van Buuren bedoeld te zijn.

Door de zgn. Library Of Alexandria werd deze Van Suchtelen-vertaling al eerder, in 2015, als E-book uitgegeven.

De tweede, slechts licht gewijzigde druk uit 1928 is overigens gratis bij de DBNL in te zien of als PDF te downloaden.

Feofan [Theophan] Prokopovitsj (1681-1736) bestreed Spinoza

Russisch theoloog en politicus, reisde op jonge leeftijd door West-Europa, werd in 1721 aartsbisschop van Novgorod. Prokopovich hielp Peter de Grote met zijn kerkelijke hervormingswerk en werd zelf hoofd van de nieuwe heilige synode. Als theoloog werd hij beïnvloed door de protestanten; schreef een reeks literaire geschriften en een historisch werk over Peter de Grote. [Cf.]
 

Hoewel haast onvoorstelbaar, maar de uitvoerige en gedegen Jonathan Israel heeft dat van diens Spinozabestrijding niet. Ik neem hier over wat hij wel heeft in hoofdstuk 12 van Verlichting onder vuur, dat vooral handelt over tsaar Peter de Grote en getiteld is: ‘Verlicht despotisme’: autocratie, geloof en verlichting in Oost- en Zuidoost-Europa (1689-1755). Daarna voeg ik er uit andere literatuur e.e.a. aan toe. Het volgende begint op p. 368:

Een niet onverdienstelijke Spinoza-impressie

Op Pictagam today verscheen dit portret van Porthmeor Studios met deze omschrijving: "A rough #underpainting of Baruch Spinoza on the painting wall today." Een niet onverdienstelijk resultaat, toch?

Spinoza in Simon Schama’s Geschiedenis van de Joden. Deel 2 Erbij horen 1492–1900

Simon Schama (1945) doceerde geschiedenis in Cambridge, Oxford en Harvard. Hij is hoogleraar geschiedenis en kunstgeschiedenis aan Columbia University in New York. Zijn wereldwijde doorbraak begon dertig jaar geleden in Nederland, met Overvloed en onbehagen, dat ging over Nederland in de zeventiende eeuw. In 2013 maakte hij voor de BBC de vijfdelige serie ‘The Story of the Jews’ [cf. blog] en in datzelfde jaar verscheen ook het eerste deel van De geschiedenis van de joden. Daarna was het even geduldig wachten, maar eind oktober 2017 verscheen dan eindelijk het tweede deel van Simon Schama’s The Story of the Jews; Volume 2 Belonging 1492–1900 [cf. blog]. En op 22 november al verscheen bij Atlas / Contact de Nederlandse vertaling van Geschiedenis van de Joden. Deel 2 Erbij horen 1492–1900. Er waren dan ook vijf vertalers ingezet om de klus te klaren: Sylvie Hoyinck, Sylvie Hoyinck, Josephine Ruitenberg, Huub Stegeman, Paul Heijman, Maarten van der Werf. Zij leverden goed werk met

Simon Schama, De geschiedenis van de Joden. Deel 2 Erbij horen 1492-1900. Atlas/Contact, 22 november 2017 - 1,34 kg - 49,99

Katja Diefenbach’s Spinozaboek komt eraan

Katja Diefenbach is hoogleraar in de Esthetische filosofie aan de Merz Akademie in Stuttgart. Eerder had ze een vergelijkbare leeropdracht aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. En ze was Lector aan de Universität der Künste in Berlijn en de Humboldt Universiteit te Berlin. Zij houdt zich vooral bezig met de Franse filosofie in de 20^e en 21^e eeuw en in het bijzonder met de verhouding van het marxisme tot het poststructuralisme.

Al in een eerder blog wees ik erop dat een handelsuitgave zal verschijnen van het proefschrift waarmee Katja Diefenbach dit jaar, 2017, doctoreerde aan de Kultur-, Sozial- und Bildungswissenschaftliche Fakultät van de Humboldt-Universität zu Berlin De titel van haar dissertatie luidde: Politik der Potentialität. Die Spinozarezeption im Postmarxismus. De titel van het boek dat naar aanleiding ervan in maart volgend jaar zal verschijnen is:

Katja Diefenbach, Spekulativer Materialismus. Spinoza in der postmarxistischen Philosophie. Turia + Kant - ISBN 3-85132-888-4 [in Vorbereitung für März 2018], ca. 500 S., ca. € 39,- [Broschur mit Fadenheftung]

Uitgever's blurb: Kaum ein anderer Denker erfuhr konträrere Auslegungen als Baruch de Spinoza. Mal galt er als Atheist und Rationalist, mal als Pantheist und Vitalist, mal als jüdischer Religionskritiker und Erbe des Marranismus. Im 20. und 21. Jahrhundert aber wird Spinoza als Materialist  favorisiert, der dem Marxismus eine Lektion in undogmatischem Denken und nicht-teleologischer Dialektik erteilt.

Ausgehend von Althussers Interesse am Begriff immanenter Kausalität rekonstruiert Katja Diefenbach die postmarxistischen Spinozalektüren von Negri bis Balibar. Vorgestellt wird die Unkonventionalität von wird Spinozas Philosophie, die die Eigenformierung der Materie, die affektive Produktion des Denkens, die Selbstregierung der Menge und die Heterogenese des Seins diskutiert.  Wie konnten diese unzeitgemäßen Doktrinen des 17. Jahr­hunderts dazu dienen, die problematischen Begriffe des Marxismus und seine gesamte aporetische Erbschaft neu zu verhandeln?  Das Buch leistet nicht nur eine philosophiegeschichtliche Rekonstruktion, sondern auch einen theoriepolitischen Eingriff. Vor dem Hintergrund konkurrierender Descartes-Lektüren in Dekonstruktion und lacanianischer Psychoanalyse werden die nicht-humanistischen und nicht-aneignungstheoretischen Positionen Spinozas sowie sein bedingungs- und konfliktlogischer Politikbegriff betont.

___________________

Pagina van Katja Diefenbach op academia.edu – haar CV

De foto van haar aan de Jan van Eyck Academie van Flickr.

Eerdere blogs over haar:

Blog van 16-09-2016: Via Katja Diefenbach iets over Knox Peden te weten komen…[beiden schrijven over Spinoza in de hedendaagse Franse filosofie]

Blog van 12-02-2017: Katja Diefenbach op het Spinoza Kolloquium te Leipzig