Henk-Jan Hoekjen promoveerde op #Spinoza en het intellect

Op 18 januari 2018 had ik het blog: “Henk-jan Hoekjen hoopt dit jaar te promoveren op Spinoza.” En zie: dat is hem gelukt! [En niemand die mij daar even voor dit blog van op de hoogte stelde, zodat ik het weer zelf moest ontdekken via deze tweet van Dennis Dekker die verwees naar deze foto van hem op Instagram].

 

Vorige week donderdag 1 november 2018 heeft er een voor het Nederlands Spinozisme belangrijke gebeurtenis plaats gevonden: Henk-Jan Hoekjen (Filosofie Utrecht) verdedigde aan de Universiteit van Utrecht zijn proefschrift: 'Pars melior nostri. The Structure of Spinoza’s Intellect. “Daarin geeft hij een beschouwing over de metafysische structuur van Spinoza's Ethica op basis van een grondige analyse van de notie 'intellect'.” [cf.]

Om twee redenen noem ik dit een belangrijke gebeurtenis: 1^e zo vaak promoveert er in Nederland niet iemand op Spinoza; 2^e en dan ook nog eens op dit onderwerp: het intellect bij Spinoza!

Ο Σπινόζα και ο Σπινοζισμός - #Spinoza

 

Deze twee boeken van Pierre-François Moreau - Spinoza en het spinozisme & Spinoza. Staat en religie - worden vanavond om 18:00 uur gepresenteerd en besproken in Griekenland [cf.]

Ook Christopher Sandius jr. (1644 - 1680) komt in het Spinozaweb niet voor - #Spinoza

Eerder had ik twee blogs over deze Christopher Sandius jr., de eerste bibliograaf van het Anti-trinitarianisme:

Blog van 25-01-2015: “Christopher Sandius jr. (1644 - 1680) kende hij Spinoza persoonlijk? Hoorde hij tot de kring van Spinoza?”

Blog van 01-03-2016 “Ja, Christopher Sandius jr. (1644 - 1680) heeft Spinoza gesproken, zo getuigde hij zelf.”

Ik heb geen nieuwe informatie over hem dan ik in deze blogs bracht; zie eventueel ook en.wikipedia, of zie

Kȩstutis Daugirdas, “The Biblical Hermeneutics of Socinians and Remonstrants in the Seventeenth Century.” In: Theodoor Marius van Leeuwen, Keith D. Stanglin & Marijke Tolsma (Eds.), Arminius, Arminianism, and Europe: Jacobus Arminius (1559/60-1609). Leiden: BRILL, 2009 - 300 pagina’s, p. 89 – 114 i.h.b. p. 92 noot 15  – books.google

Hier wil ik alleen mijn verbazing erover uitspreken, net zoals ik deed in het blog van 21 september 2018: “Abraham Johannes Cuffeler (ca. 1637 – 1694) komt in het Spinozaweb niet voor hoewel hij volgens Petrus van Gent de “summus amicus” was van Spinoza,” dat ook deze Sandius in het Spinozaweb niet voorkomt, terwijl hij over Spinoza het oordeel zou hebben: «cuius gratia et auctoritate ad extremum usque spiritum tenebatur» [aan wiens gunsten en oordeel hij tot het uiterste vasthield].

In Christoph Sandius, Bibliotheca Antitrinitariorum. Praefatione et indice nominum instruxit Lech Szczucki, geciteerd door Carlos Gilly in artikel waarover het zal gaan in een volgend blog.

Er lijkt alle reden om toch iets over deze man te zeggen op dat Spinozaweb. Quod non.

Nieuwe bookface met #Spinoza

Gisteren zette FatCatPhotography deze bookface met Spinoza op Instagram/imgrum:

 

Op 27-03-2017 had ik het blog: “Bookface van Emile Jaensch met Spinoza” die het met dezelfde cover van Irvin Yalom deed in museum Het Spinozahuis in Rijnsburg

Jakob Böhme (1575 - 1624) vergeleken met #Spinoza door Andrew Weeks

Jakob Böhme schrijft een van zijn boeken, Joseph Mulder, naar Jan Luyken, 1686

•print maker: Joseph Mulder (mentioned on object), •publisher: Johannes Krellius, •publisher: Fredrik Vorster

•engraving /etching - h 182 mm × w 142 mm [Rijksmuseum # RP-P-OB-2362]

Tot mijn vreugde ontdekte ik bij mijn zoekactie, dat deze zomer de volgende zeer interessante tekst verscheen, waarin uitgebreid Spinoza en Böhme met elkaar worden vergeleken.

• Andrew Weeks, “From Radical Reformation to Mystical Pre-Enlightenment.” In: Carl Niekerk (Ed.), The Radical Enlightenment in Germany. A Cultural Perspective. Leiden: BRILL/RODOPI, 12 juli 2018, p. 80 -111

Over het boek cf. vorig blog. Over het betreffende hoofdstuk: “Jonathan Israel’s Radical Enlightenment appears in a different light when read in conjunction with George H. Williams’ Radical Reformation and Israel’s own history of The Dutch Republic. The radical dissent of the Reformation and its aftermath extended to Holland, influencing Spinoza’s milieu and creating preconditions for his Tractatus Theologico-Politicus (1670). The radical turn attributed by Israel to Spinoza appears less unprecedented when juxtaposed with its extended Reformation background, including the German speculative or mystical dissenters who anticipated his themes. [cf. Brill – cf. books.google, dat 2 nov. 2018 het hele hoofdstuk liet lezen!

Het hoofdstuk is helder en brengt – zo verging het mij – nieuw inzicht. Weeks geeft commentaar op Jonathan Israel’s Radical Enlightenment, waartegenover hij graag verwijst naar Radical Reformation. Ik citeer hier de slotalinea’s van zijn hoofdstuk: een samenvatting die zijn opzet duidelijk maakt.

De philosophus teutonicus Jakob Böhme (1575-1624) vergeleken met #Spinoza – een intermezzo

Portret van Jacob Böhme als “Teutonicus Theo-Philosophus”, door Pieter van Gunst (1659–1731), kopergravure, ongedateerd [Kupferstich-Kabinett, Staatliche Kunstsammlungen Dresden;
foto: Herbert Boswank]

 

“Zu den faszinierendsten Gestalten der Mystik der deutschen Sprache gehört Jakob Böhme (1575-1624). Tiefsinnig veranlagt von Jugend an wurde dem Görlitzer Schuhmacher eine mystische Erfahrung zuteil, die ihn veranlaßte, sich in philosophisches und theosophisches Schrifttum seiner Zeit einzulesen und sich — allen Anfeindungen durch seine Kirche zum Trotz — öffentlich zu Wort zu melden. Er war ein Mensch, den der „Feuerodem der inneren Welt" umtrieb. Vor allein im 19. Jahrhundert inspirierte Böhme, der „philosophus teutonicus", das philosophische Nachdenken über das Verhältnis von Geist und Natur. Ob Goethe, Hegel oder Schelling — die Begegnung mit Jakob Böhmes Schriften prägte sie maßgeblich. Der Aufsatz zeichnet den Lebensweg, die mystische Erfahrung und das daraus resultierende Schrifttum des Görlitzer Schuhmachers und seine Wirkungsgeschichte nach.” [Hans Joachim Petsch’s samenvatting van zijn "Hinführung zu Leben und Werk Jakob Böhmes” in: Gerhard Stamer, Die Realität des Inneren: der Einfluss der deutschen Mystik auf die deutsche Philosophie. Rodopi, 2001 - 189 pagina's – books.google]
Een aardige en lezenswaardige, hoewel licht hagiografische korte biografie van Jacob Böhme verscheen op Spirituele teksten.

Jakob Böhme (1575 - 1624) vergeleken met #Spinoza door Clasina G. Manusov-Verhage (1938)

Naar aanleiding van het najaarssymposion dat de Stichting Rozenkruis morgen, op zaterdag 3 november 2018 in hun conferentiecentrum in Bilthoven zal houden en dat gewijd zal zijn aan "de Philosophus Teutonicus, de 'eerste Duitse filosoof,' zoals Godfried Herder hem noemde:" de Duitse schoenlapper, mysticus en auteur Jakob Böhme, [Cf.] heb ik mij even bezig gehouden met hem en een eventuele vergelijking met Spinoza.

Böhme werd geboren bij Görliz en na het doorlopen van de stadsschool in Seidenberg, vestigde hij zich als schoenmaker in Görliz. Hij was niet kerkelijk en verkeerde vaak in gezelschap van vrijdenkers. Zijn eerste literaire werk, hoewel nog onaf, verscheen in 1612 als Morgen Rothe im Anfang, later werd 't meer bekend als Aurora. De lutherse predikant van Görlitz, Gregorius Richter, sprak er zijn afkeuring over uit en de gemeenteraad van Görlitz verbood het boek en legde Böhme een schrijfverbod voor vijf jaar op. Na 1618 schreef hij vele werken die hij niet publiceerde, maar onder zijn vrienden verspreidde. Hij werd van ketterij beschuldigd toen hij in 1624 Der Weg zu Christo publiceerde dat het gevestigde conservatieve protestantisme niet kon accepteren. Door de vele tegenwerkingen die hij ondervond verliet hij Görlitz en vestigde zich in Dresden, waar hij de laatste jaren van zijn leven sleet tot hij, terug in Görlitz, overleed.

Hij liet zich inspireren door alchemistische en astrologische literatuur. Zijn werken zijn sterk geïnspireerd door de geschriften van de alchemist Paracelsus, de spiritualist Kaspar Schwenkfeld (1490-1561) en de mysticus Valentin Weigel (1533-1588). [nl.wikipedia). Met zijn mystiek-theologische opvattingen had Böhme veel invloed (zie diezelfde pagina).

Jakob Böhme, Alle theosophische  Wercken, Amsterdam: Johann Georg Gichtel, 1682. 12 volumes, bound in 6, of the German mystic Jakob Böhme (Jacob Boehme) [van hier]