James Allanson Picton (1832 – 1910) een discipel van Spinoza. Zijn Spinoza-handboek werd besproken door Bertrand Russell

De andere van degenen die op de bibliografie van Lewis Browne, Blesséd Spinoza [cf. Blog] voorkwamen en mij nog onbekend waren, is deze James Allanson Picton, naar wie ik dus vervolgens op zoek ging.

James Allanson Picton was de oudste zoon van Sir James Allanson Picton te Liverpool; hij kreeg zijn opleiding aan het Liverpool Institute, ‘t Owens College Manchester, en behaalde in 1856 een M.A. in klassieke talen aan de Universiteit van Londen. Dat jaar werd hij onafhankelijk predikant in Cheetham Hill, Manchester; vervolgens in Leicester (1863-68), en Hackney (1858-76); Van 1884-1894 was hij lid van het Parlement voor Leicester. [Cf. van hier foto uit 1868; cf. wikipedia; cf. The Online Books J. Allanson Picton]

Van hem verschenen diverse boeken over religieuze kwesties: The Bible in School: A Question of Ethics (1901, 1907); The Religion of the Universe (1904); Pantheism: Its Story and Significance (1905 – gutenberg.org). En dan het boek waar het hier om gaat, dat apart werd uitgegeven in Londen en New York:

J. Allanson Picton, Spinoza, A Handbook to the Ethics. London: A. Constable, Limited, & New York: E.P. Dutton& co., 1907 - 261 pagina's – archive.org en hathitrust.org

Oude discussie: of en in hoeverre ideeën invloed uitoefenen op maatschappelijk zijn

Maandag 28 augustus 2017 had Aeon een artikel van Mark Koyama: “Ideas were not enough” met als lead paragraph: “Locke, Spinoza and Voltaire were all brilliant, but religious freedom in Europe was driven by statecraft not philosophy.”

Het is tevens de aankondiging van een boek dat volgend jaar zal verschijnen (maar CUP heeft er nog niets over): Noel Johnson & Mark Koyama, Persecution and Toleration. The Long Road to Religious Freedom. Cambridge University Press, 2018

Jonathan Israel wordt in het artikel niet genoemd, maar zal in het boek wel geattaqueerd worden, want het is deze historicus die in zijn dikke trilogie over de Radical Enlightenment het belang heeft benadrukt om de invloed van filosofie (in dit geval vooral die van Spinoza en Bayle) niet te onderschatten. Filosofische debatten en verandering van ideeën die dat meebracht waren het die voor hem de weg naar b.v. de Franse Revolutie bereidden. Volgens Koyama was het vooral de centralisering van staten en de ontwikkeling van de bureaucratie, de verandering van de regels en praktijken van belastinginning, nodig voor de almaar grotere en zwaarder bewapende legers, die de godsdienstvrijheid bevorderden, niet het pleidooi ervoor vanuit filosofen.

Spinoza pantheïst of panentheïst?

Na het blog van 26 augustus 2017, “Johann Andreas Voigtländer (1780 - 1845) die Immanenz als das zweite theistische System,” de pastor die Spinoza als theïst zag, kwam ik tijdens het maken van het vorige blog over Andrew Seth Pringle-Pattison, een boek van John W. Cooper tegen over Panentheism, waar ik hier graag op wil wijzen. Het hele debat over de vraag of Spinoza die toch vooral als pantheïst werd/wordt gezien, niet eerder als een panentheïst moet worden gezien, komt hier duidelijk over het voetlicht. Eerst over de auteur ervan:

John W. Cooper (b. 1947) is Professor of Philosophical Theology at Calvin Theological Seminary (1985). Cooper received an A.B. from Calvin College (1969), his M.A. and Ph.D. from the University of Toronto (1974, 1978), and his M.T.S. at Calvin Theological Seminary (1983). He taught Philosophy at Calvin College from 1978 to 1985, at which time he joined the seminary faculty. Cooper is also an ordained minister in the Christian Reformed Church.
He confronts worldviews that challenge Christianity and seeks biblical answers to controversies such as women in ministry and gender-neutral Bible translations. Selected titles he has published include: Body, Soul, and Life Everlasting; A Cause for Division? Women in Office and the Unity of the Church; Our Father in Heaven: The Christian Faith and Inclusive Language for God (Baker Books, 1998); and The Theology of Freedom. The Legacy of Jacques Maritain and Reinhold Niebuhr (Mercer University Press, 1985). [Cf.]
Een recent boek van hem dat hiervoor niet meer genoemd wordt, kwam ik tegen, toen ik, zoals gezegd, het vorige blog maakte over Andrew Seth Pringle-Pattison:

Andrew Seth Pringle-Pattison (1856 – 1931) schreef het lemma “Spinoza, Baruch” in de Encyclopædia Britannica



Andrews Seth, circa 1890
(courtesy of St. Andrews University Library)

Om te beginnen de openingsalinea van het artikel van Eugene Thomas Long, "The Gifford Lectures and the Scottish Personal Idealists" [In: The Review of Metaphysics, Vol. 49, No. 2 (Dec., 1995), pp. 365-395], dat ik in het eerste blog over Willam Ritchie Sorley gebruikte. Het liet me een nieuwe zoektocht inetten naar Andrew Seth Pringle-Pattison.

When Andrew Seth Pringle-Pattison and Willam Ritchie Sorley entered Edinburgh University in the 1870s they were among the young Scottish philosophers who came under the influence of British Hegelianism. Idealism was at the time a growing force in British philosophy and it was the 1883 volume, Essays in Philosophical Criticism, edited by Pringle-Pattison and R. B. Haldane, which first made clear the range and scope of this movement. Pringle-Pattison and Sorley were among seven contributors to this volume who subsequently delivered the Gifford Lectures. However, by the time they gave their lectures, British Hegelianism had passed its peak and they, like many other idealists, were engaged in disputes with absolute idealism represented most notably by Francis Herbert Bradley and Bernard Bosanquet. Indeed, Rudolf Metz suggests that it was Pringle Pattison's Hegelianism and Personality (1887) that brought about a revolution in the Hegelian camp and called into being an opposition movement to the absolutism of Bradley and Bosanquet. It is the purpose of this essay to explore the philosophical theologies of Pringle-Pattison and Sorley in their historical context as an important part of the story of Scottish contributions to the Gifford Lectures. Their work, however, can be seen in a larger context. It helps illustrate much that went under the heading of natural or philosophical theology at the turn of the century when arguments for the existence of God were widely considered to be an antiquarian study, and just prior to the rediscovery of Kierkegaard and the veto of natural theology by the logical positivists and the positivists of revelation.

Verder zoeken op de naam Andrew Seth Pringle-Pattison deed me ontdekken wat in de kop van dit blog staat.

William Ritchie Sorley (1855 – 1935) zag zijn ethiek tegenovergesteld aan die van Spinoza [2]

In vervolg op het vorige blog, waarin ik enige algemene informatie gaf over Sorley, alsmede zijn college over Spinoza, breng ik hier een uittreksel uit zijn Gifford lectures

W.R. Sorley, Moral values and the idea of God: The Gifford lectures delivered in the University of Aberdeen in 1914 and 1915; editions ¹1918, ²1921 – archive.org

In deze door hem gegeven Gifford lectures maakt hij, door veel in te gaan op Spinoza’s leer zoals hij die leest, duidelijk hoe zijn benadering van ethiek zich lijnrecht tegenover die van Spinoza bevindt. Om dit aan te tonen heb ik hier enige grotere citaten uit dit werk: bij elkaar de omvang van7 A-4tjes uit een werk van 527 bladzijden.
Ik haal, om te beginnen, een tekst naar voren waarin hij én schetst dat volgens hem Spinoza een idealist is, denkend vanuit het geheel – het oneindige -, maar hoe dat van hemzelf (gelijkend op dat van Berkeley) uitgaat van de eindige dingen en dus lijnrecht t.o. de benadering van Spinoza staat.

Over de architectuur van het Spinoza Hotel in Amsterdam

Gisteren had dearchitect.nl een artikel met foto's over het project:
ARC17 Architectuur: Spinoza Hotel in Amsterdam – van Dongen-Koschuch Architects and planners

In de titel en de project-gegevens staat wel projecttitel Spinoza Hotel, maar over waarom die naam aan project en hotel werd gegeven is niets te lezen. Daarvoor kunt u naar dit blog van 19 dec. 2014: Amsterdam krijgt 5-sterren! Spinoza Hotel. Zie ook blog "Hyatt Regency Spinoza Hotel Amsterdam half april 2017 geopend."
Hier een van de bij 't artikel geplaatste foto's van Bart van Hoek

William Ritchie Sorley (1855 – 1935) zag zijn ethiek tegenovergesteld aan die van Spinoza [1]

Een van de namen die op de bibliografie van Lewis Browne, Blesséd Spinoza [cf. Blog] voorkwam en mij nog onbekend waren, is deze W.R. Sorley, naar wie ik dus op zoek ging. Zijn daar vermelde Spinoza (Oxford, 1918) bleek een niet heel omvangrijke lecture te zijn.

William Ritchie Sorley was een Schots filosoof, behorend tot de zgn. British Idealists met een bijzondere belangstelling voor ethiek. Hij schreef onder meer The Ethics of Naturalism (Edinburgh, 1885), Recent Tendancies in Ethics (Edinburgh, 1904), The Moral Life and Moral Worth (Cambridge, 1911), A History of English Philosophy (Cambridge, 1920) [cf. wikipedia en The Online Books voor de vindplaatsen op internet van Sorley’s werk]

Om een nader idee over zijn filosoferen te krijgen, deze samenvatting uit W. J. Mander, Idealist Ethics [Oxford University Press, 2016 – books.google] die als voorbeeld van de denklijn van de idealistische ethici die van Sorley geeft:

This is the line of reasoning which maintains that our primary knowledge is ethical; that what we are most certain of is our reality as moral beings, our values, and our duties. But if our moral vision is non-negotiable, the task of metaphysics can only be to find a world view which fits in with this, and (the argument continues) the most suitable philosophical system for that purpose is the idealist one. We see this form of argument at work very clearly in the thought of the British Idealist W. R. Sorley, whose overall case moves quite explicitly from considerations of value to the establishment of metaphysical idealism. For Sorley, ethical ideas, or more generally ideas about value, have primacy for the interpretation of reality, and their proper place is right at the base of any philosophical structure. It should be realized "that our metaphysics must be founded on ethics, that in our idea of the 'ought' we are to discover at least a guide to a true idea of the Is.' The point is one about doing justice to the full range of our experience. If our final view of reality is to be based upon experience, it must be acknowledged that the appreciation of moral or other worth is as genuine and immediate a part of that experience as any other, and hence an undeniable component of the data for metaphysics. No philosophical account can ever be accepted which does not do justice to our ethical experience.

Deze benadering lijkt dus de omgekeerde van die van Spinoza, voor wie een metafysica voorafging en de basis vormde voor een goede ethiek. Dit verschil in aanpakt blijkt heel sterk uit: