Vlaamse psychiater Dirk De Wachter over #Spinoza en zingeving

Wim Goris, die het artikel weer door een vriendin toegestuurd kreeg daar er een citaat over Spinoza in voorkwam, bracht mij op de hoogte van dit interview dat op 1 mei 2019 in het christelijk opinieblad De Nieuwe Koers verscheen. Het citaat heb ik eruit gelicht.

Waar De Wachter vandaan heeft dat voor Spinoza de kosmos een "onbegrijpelijk mysterie" is, weet ik niet. Wij zijn volgens Spinoza niet in staat de hele kosmos, het totaal aan oorzaken en relaties te overzien, maar daarmee is die kosmos voor hem nog geen mysterie. Dat is niet Spinoza's manier van filosoferen.

Matthew J. Kisner - #Spinoza scholar

Onlangs bracht Matthew J. Kisner, van de filosofieafdeling van University of South Carolina, bekend van Spinoza on Human Freedom. Reason, Autonomy and the Good Life, zijn artikel over “Spinoza’s Activities: Freedom without Indepenence” naar academia.edu. Er wordt niet bij vermeld bij welke gelegenheid het geschreven werd. Daarover geeft dit blog uitkomst…

In het blog van 01-03-2016, “Spinoza’s twee soorten actie” lezen we

“3 maart 2016 zal tijdens de jaarverg. Van de centrale divisie van The American Philosophical Association in Chicago, Matthew J. Kisner (University of South Carolina) spreken over: “Spinoza’s Activities.” In dat blog nam ik ook het abstract op.
Maar ik vergis mij: aan het eind van de inleiding staat: "This is a draft of an invited paper for a forthcoming Cambridge anthology on Spinoza and freedom, edited by Noa Naaman and Tom Vinci." Het zal dus een nadere uitwerking van zijn 2016-lezing zijn.

Matt Kisner is ook de editor van de nieuwe Engelse vertaling van de Ethica, gebaseerd op de nieuwe kritische editie van Akkerman en Steenbakkers [cf. blog]. Samen met Andrew Youpa redigeerde hij Essays on Spinoza's Ethical Theory.

Toevoeging 7 aug. 2019
Intussen bracht hij ook zijn "Introduction to a new translation of Spinoza's Ethics" naar academia.edu.
Merkwaardig om daarin te lezen; "Spinoza was still a young man of thirty-six when he died unexpectedly  on february ,  21 1677."  Spinoza zou dat  jaar 45 geworden  zijn - was toen hij stierf  dus  44 jaar. 
Overigens is het verder een heel goede inleiding en samenvatting van Spinoza's filosofie.

 

Willem Goeree (1635-1711) was redelijk goed op de hoogte met #Spinoza’s leer

Portret van Willem Goeree, Wallerant Vaillant, naar Jacques Vaillant, 1658 - 1677 -
Rijksmuseum RP-P-1898-A-20651

 

Goeree (Willem), geb. te Middelburg 11 Dec. 1635, was door zijn afkomst en aanleg voor de studie bestemd, doch zijn vader koos voor hem de boekhandel, dien hij te Middelb. begon. Hij trouwde in de familie Waesberghe en vestigde zich te Amst. waar hij 2 Nov. 1701 poorter werd, vijf dagen later in het gilde kwam en 3 Mei 1711 overleed.
Als vruchten zijner veeljarige beoefening van historie en kunst verschenen: Natuurlijk en schilderk. ontwerp der Menschkunde (anatomie), Middelb. 1662, 3e dr. Amst. 1753; Inleyding tot de algemeyne teykenkonst, Middelb. 1665, 5e dr. Leiden 1739; Inl. tot de algem. schilderkonst, Middelb. 1670, 4e dr. Amst. 1704; Verligterie-kunde, 2e dr. Middelb. 1670, 4e dr. Amst. 1705; Algemeene bouwkunde, volgens de antyke en hedend. manier, Amst. 1681, 2e dr. ald. 1705; Joodse Oudheden, 2 dln., Amst. 1690, 2e dr. Utr 1700; Mosaische historie der Hebr. kerke, 4 dln., Amst. 1700, 2e dr. Leiden 1730; Kerkelijke en wereldlijke Historiën uyt d'aaloude aardbeschr. en uytgezochte gedenkpenningen opgehelderd, Amst. 1705, 2e dr. Leiden 1729. Hij liet bovendien eenige dergelijke werken in hs. na. [Uit Biographisch woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde, DBNL]

Willem Goeree was boekhandelaar (uitgever) en vooral schrijver.

N.a.v. wat Goeree in zijn laatste boek, Kerkelijke en wereldlijke Historiën, over Spinoza schreef, had ik het blog van 30-06-2008, waarin ik mij afvroeg: “Hoe negatief was Willem Goeree's Spinozabeeld?” [Dat boek is bij books.google in te zien, daarin is onder meer te lezen

Hedendaags affectonderzoek steunt sterk op #Spinoza [3]

In dit blog zal ik een overzicht geven van hedendaagse studies over affect en affecttheorie - in alle is iets over Spinoza te vinden. Als eerste vermeld ik graag het volgende tamelijk recente werk dat uitgebreid op Spinoza's affectleer ingaat:

 

● Rainer Mühlhoff, Immersive Macht. Affekttheorie nach Spinoza und Foucault. Frankfurt am Main: Campus Verlag, 8 maart 2018 – 501 pagina’s. PDF Inhalt und Einleitung. Cf. ook academia.edu – cf. books.google

Nicht nur im Silicon Valley oder in Startups, sondern auch in den sozialen Medien und in den populistischen Bewegungen der Gegenwart hat sich eine neue Regierungstechnik etabliert: Menschen werden durch gezielte Stimulierung von Emotionen und Affekten beeinflusst. Dieses Buch entwickelt eine philosophische Theorie zum Zusammenhang von Affektivität, Macht und Subjektivierung. Zugleich nimmt es die sozialen und ökonomischen Verhältnisse westlicher Gesellschaften in den Blick. Es leistet einen Beitrag zur kritischen Sozialphilosophie und zu einer Theorie der Gouvernementalität.

De inleiding is zeer lezenswaardig – geeft een duidelijk overzicht van de affectstudies in de laatste jaren, alsmede van de twee hoofdrichtingen daarin (lezing aanbevolen). Hier haal ik de eerste alinea’s naar binnen die gewijd zijn aan Spinoza:

Hedendaags affectonderzoek steunt sterk op #Spinoza [2]

Affect-studie en affect-theorie is sinds medio 1990-iger jaren een apart onderzoeksterrein geworden, waarin veel op Spinoza wordt teruggegrepen.

Brian Massumi staat aan het begin van de ‘affective turn’ in de jaren ’90, en hij baseerde zich sterk op Spinoza.

Brian Massumi (born 1956) is a Canadian philosopher and social theorist. Massumi's research spans the fields of art, architecture, cultural studies, political theory and philosophy. His work explores the intersection between power, perception, and creativity to develop an approach to thought and social action bridging the aesthetic and political domains. He is a retired professor in the Communications Department of the Université de Montréal. [wiki]

Hij is vertaler van o.a. Gilles Deleuze en Félix Guattari en via hen baseert hij zich in veel van zijn werk op Spinoza. En m.n. op diens filosofie over het affect. Het begon met zijn

● Brian Massumi, “The Autonomy of Affect.” In: Cultural Critique, No. 31, The Politics of Systems and Environments, Part II. (Autumn, 1995), pp. 83-109. [cf. html] [PDF]

In dat essay maakte hij een onderscheid tussen affect (lichaamsreacties) en emotie (gevoel en cognitief bewustzijn daarvan – zeg maar the afterthought). Hij schrijft daarin op blz. 92 en 93:

Andrew Youpa - #Spinoza scholar

Andrew Youpa, van het Department of Philosophy van de Southern Illinois University, die samen met Matthew Kisner Essays on Spinoza's Ethical Theory redigeerde, plaatste vandaag op zijn academia.edu-pagina de
"Introduction," in "Essays on Spinoza's Ethical Theory," Oxford University Press, 2014.
Het is trouwens bijna allemaal "Spinoza" dat de klok slaat op die pagina...

[mijn exemplaar dat ik in juni 2015 van een blogbezoeker kreeg!]

Ik vermeld nog even dat ik enige malen naar Youpa verwees in het blog van 16 juli 2019 over "Charlie Huenemann e.a. over #Spinoza’s vrije mens."

Hedendaags affectonderzoek steunt sterk op #Spinoza [1]

Affect-studie en affect-theorie is sinds medio 1990-iger jaren een apart onderzoeksterrein geworden, waarin veel op Spinoza wordt teruggegrepen.

Het blog van dinsdag 12 september 2017 handelde ”Over de mens als passiewezen: de filosofie van de emoties en de ‘affective turn’ in de menswetenschappen”.

In dit blog wilde ik daaraan aanvankelijk vooral informatie toevoegen over Brian Massumi [voorgenomen blogtitel: “Brian Massumi, exponent van de ‘affective turn’ in de jaren ’90, baseerde zich sterk op #Spinoza”], maar mijn zoektocht naar hem bracht zoveel recente literatuur over hedendaags affectonderzoek, waarin vaak ook iets over Spinoza’s affect-leer wordt gezegd, dat ik daarover in enige blogs wil rapporteren. Om te beginnen haal ik naar binnen deze

● Video over Affect-theorie:

Affect Theory is a field that arose out of the ‘affective turn’ of the mid-90’s, influenced by thinkers like Spinoza, Bergson and Deleuze. I take a look at some of the foundational ideas, especially through the work of Brian Massumi (Parables of the Virtual) and Eve Sedgwick (Touching Feeling). The video looks at attempts to overcome the dualistic mind-body divide, so dominant in western thought. I also look at how Sedgwick draws upon the work of Judith Butler and Performative Utterances. [cf. Youtube]